Türkiye'nin memur portalı

yanılmıyorsam ilk okulda, yanılıyorsam da ortaokulda öğretilen bir dil bilgisi kuralından bihaber yazar.

bilindiği gibi; cümle içinde aynı görevde olan ya da anlamca birbiri ile ilgisi bulunan sözcükleri, sözcük gruplarını, anlam bakımından birbiri ile ilgili cümleleri bağlayan sözcüklere "bağlaç" denir.

cümlede bağlaç görevi gören kelimeler, kendilerinden önceki kelimeden ayrı yazılırlar. kendi başlarına bir anlamları yoktur. adları üzerlerinde zaten: cümlede birden fazla özne, birden fazla sıfat, belirtili nesne, zarf, tamlayan, tamlanan, yüklem vb. görev yapan her türlü kelime ve cümleleri birbirine "bağlarlar".

bunların alamet-i farikası ayrı yazılmalarıdır. bitişik olsalar bağlaç değil "ek" olurlar.

en çok kullanılanlardan "ama, fakat, lakin, ve, ile, oysaki, halbuki, çünkü, zira gibileri ayrı yazmayı biliriz de genelde "de" ile "ki" bağlacı karışır. bitişik mi ayrı mı yazacağımızı bilmeyiz. ancak bu basit bir haberi olmadığından bilmemek durumu değildir. ilk okulda ve ortaokula öğretilen bir bilgiyi bilmemek üniversite mezunu insanlara, hatta sözlükte yazarlık yapanlara yakışmaz. dolayısıyla hoş görülecek, görmeden gelinecek bir hata değildir.

cümlede bunları bulmanın yolu da üzerlerini kapatıp cümleyi tekrar okumaktır. görülecektir ki cümlenin anlamını bozmazlar. sadece biraz daraltırlar o kadar. mesela;

burayı da gezdik (demek ki daha öncesinde en az bir yer daha gezmiş anlamı verdi.)

de'yi kapatırsak "burayı gezdik" kaldı geriye. anlamı biraz daralmış olsa da bozulmadı sonuçta.

"sen hele bir gel de sonrasına bakarız." cümlesinde de anlamı bozmaz. neden? çünkü bağlaç da ondan.

"yarışmaya bizim lisede katılmış" cümlesindeki de bitişik yazılır çünkü bağlaç değil, çünkü o bir ek. çünkü yarışmaya katılan sınıfın güzel ve çalışkan kızı burcu olsun diyelim; bu burcu anlaşıldığı kadarıyla birden çok lisede gerçekleştirilen bir yarışmaya bizim lisede katılmış anlamı çıkar burdan. yer bildiren de ekidir o yüzden buradaki de. ek'tir işte uzatmayalım. cümlenin öznesi olan buru'yu başa kyup yazarsak; "burcu yarışmaya bizim lisede katılmış." olur. buradan de'yi atarsak n'olur peki?

"burcu yarışmaya bizim lise katılmış gibi anlamsız, serseri, saçma bir cümle kalır ki bu da bize oradaki de'nin bağlaç olmadığını gösterir.

"yarışmaya bizim lise de katılmış." dersek ne olur peki? bravo, bağlaç olur. neden? çünkü yarışmaya katılan liseler arasında bizim lisenin de olduğunu haber veriyor burada yazar. demek ki birden fazla lise var burda. liseler arası bir yarışma bu. burcu yok artık. liseler var. "yarışmaya bizim lise katılmış" şeklinde de'yi atıp yazarsam daha kapalı bir anlatım olur ama yine de anlam bozulmaz.

peki burcu nerde? sınav kötü geçince burcu kocaya gitti...

başlık açmış olmak için açılan başlıklara güzel bir örnektir.

ha, çok özellikli bir sayı olur da yazarsın ama tutup da memleket plakasına başlık açmak da ayıp oluyor yani.

ingiliz rover markasının bir otomobil modeli.

orta-üst segmentte yer alan bir araçtır bu. ingiliz kibrini yansıtırdı ama hoştur.

http://www.aronline.co.uk/blogs/cars/rover/75mg-zt/the-cars-rover-75mg-zt-development-history/

bazı erkeklerin bazı kadınlardan, bazı kadınların da bazı erkeklerden beklediği "kafa rahatlığı" sağlayan davranış.

sadece belli bir amacın güdüldüğü ikili ilişkilerde olmazsa olmazdır, huzur bile verir.

diyenin yalancısıyım tabi.

ingilizce'deki anlamı "giriş" olan kelimenin türkçe'de anlamının değişip cümle, tanım, ifade gibi anlamlara evrildiğini gözden kaçırmamak gerektiğini gösteren "farkındalık".

kimse onu "giriş gir" diye okumaz, entry girmek deyimleşmiş bir ifadeye dönüşmüştür artık ve türkçe olmuştur. eskiden itü sözlük'teydi sanırım; entry yerine "giri" kullanmayı tercih ederlerdi. öztürkçeciler sevse de uydurukluğu çok sırıttığı için itici bir kelime halini aldı ve geldiğimiz noktada entry giri'yi yendi.

dil canlıdır diyen dilbilimciler işte tam olarak bunu kastediyorlar. o nedenle hasasiyet göstermeye gerek olmayan, nasıl "giriş" yapmak isterseniz öyle yapmanızın belli kurallar içinde serbest olduğunu bir yer burası.