 Türkiye'nin memur portalı |
 Oturum aç
 Üye ol
 Parolamı unuttum
|
Türkiye'nin memur portalı |
Oturum aç
Üye ol
Parolamı unuttum
|
yağ asitlerinin alkali tuzlarına verilen genel ad.
bitkisel ve hayvansal yağlar yağ asitlerinin trigliserid esterleridir. yani yağların yapısını yağ asitleri ve gliserol oluşturur. yağlar bir alkali ile reaksiyona girdiğinde sabun ve gliserin açığa çıkar. kullanılan yağın ve alkalinin cinsine göre elde edilen sabunun özellikleri de farklı olur. alkali olarak sodyum hidroksit(kostik) kullanılırsa sodyum sabunu, potasyum hidroksit kullanılırsa potasyum sabunu elde edilir. diğer alkalilerle de sabun üretmek mümkündür ancak bilinen sabun yaygın olarak bu iki alkali ile yapılır. kullandığımız kalıp sabunlar sodyum sabunları olup, potasyum sabunları ise arap sabunu tabir edilen yumuşak sabunlardır.
hemen her çeşit bitkisel ve hayvansal yağdan sabun yapılabilir. genelde en iyi sabunun zeytinyağı sabunu olduğu düşünülse de en iyi sabun, uygun yağ karışımından yapılan sabundur demek daha kabul edilebilir bir ifade olabilir. zira sadece zeytinyağından yapılan sabun soğuk suda iyi köpürme özelliği göstermemektedir.
sabun yapmak için kullanılan yağ yada yağ asitlerinin çeşidi ve kalitesi bitmiş sabunun kalitesi ile orantılıdır. iyi kalitede, rengi açık ve kokusu alınmış yağlarla yapılan sabun iyi kalitede olacağı gibi seçilen yağların karışım oranı da sabunun özelliklerini etkiler. ticari anlamda üretilen sabunlar her zaman çeşitli yağların belirli oranda karışımları ile elde edilirler. buna sebep sabunun sertlik, köpürme, temizleme, stabilite özelliklerini sağlama olduğu gibi maliyet de diğer bir faktördür.
sabun yapımında kullanılan başlıca yağlar, hayvansal yağ olan donyağı ve bitkisel yağlar olan palm yağı, palm stearin yağı, palm kernel yağı, koko (coconut oil) yağıdır. bunlar yanında zeytinyağı, keten yağı, defne yağı, badem yağı, pamuk yağı, fındık yağı da sabun yapımında kullanılabilir. endüstriyel anlamda sabunların üretim yöntemlerinden bahsetmek de gerekirse temel olarak kazan pişirme (kesikli sistem) ve kontini sistem (yani aslında continuous olan ingilizcesinden çevirilmiş hali) olarak iki farklı yöntem kullanılır. kazan sistemi geleneksel metottur aslında. üzeri açık ve içinde buharla ısıtma tesisatı bulunan büyükçe bir kazana yağlar ve kostik eklenerek kazanda sabunlaşma reaksiyonu gerçekleşir ve çeşitli yıkama ve dinlendirme adımlarından sonra sabun hazır hale gelir. kazandan sabun boşaltılarak yeni parti sabun yapımı için hazırlanır. bir kazan için işlemin başlangıcından sabunun dışarıya alınmasına kadar geçen süre 3-4 gün arasında değişir. yüksek kapasitede üretimler için sürekli sabunlaştırma tesisleri kullanılır. hammaddeler sürekli olarak beslenir ve sabun dışarıya sürekli olarak alınır. sürekli sistemlerin yatırım maliyeti daha fazla ise de kapasite ve enerji (özellikle buhar) tasarrufu yönünden avantajlıdırlar. hacı şakir, duru gibi sabunlar bu yöntemle yapılırlar. bilinen markalar içinde türkiye'de üretilen lux sabunları için kazan tipi pişirme halen tercih edilmektedir. bunun yanında kazan pişirme ile üretim yapan orta ölçekli denilebilecek fabrikalar da mevcuttur.
sabun üretiminde hammadde olarak yağ asidi değil nötral yağlar kullanılılırsa, sabunlaşma reaksiyonu neticesi gliserin de açığa çıkar. hemen tüm sabun fabrikaları aynı zamanda bu gliserini işlemek ve safsızlaştırmak için gliserin tesislerine de sahiptirler. elde edilen gliserinin az miktarı sabuna katkı olarak kullanılır, çoğunluğu ihraç edilmektedir.
sabunların içine esanslar ve boyalar dışında çeşitli katkı maddeleri ilavesiyle onlara değişik özellikler kazandırmak mümkündür. bu sabunların en bilineni gliserinli şeffaf sabunlar, antibakteriyel sabunlar, kremli sabunlar, kükürtlü sabunlardır. artık pek kullanılmasa da terzilerin kumaş çizmek için kullandığı sabunlar da burada nostaljik olarak anılabilir. ticari anlamda satılan sabunlardaki katkı maddeleri çok az miktarlarda olmasının yanında, örneğin süt özlü diye lanse edilen bir sabunun içine süt tozu konulması o sabuna ne gibi bir özgünlük ve üstünlük verecektir orası tartışmaya açık bir konudur. diğer yandan, bir sabun kalıbı üzerine dökülen süt görüntüsü şüphesiz ki bir pazarlama başarısı olarak istenilen etkiyi yapacaktır.
genelde toplu kullanım yerlerinde tercih edilen sıvı sabunlar, kalıp sabunlar gibi herhangi bir reaksiyon ürünü olmayıp, yüzey aktif temizleme özelliği olan kimyasalların basit yolla karıştırılması ile elde edilirler.
türkiye, ambalajlı kalıp sabun üretiminde ülke tüketiminin çok üzerinde kapasiteye sahip olup, balkanlar, rusya bölgesi, kuzey afrika ve türki cumhuriyetler bölgelerinde en önemli sabun ihracatçısı ülke konumundadır. en büyük üreticiler olarak evyap, colgate palmolive, dalan kimya ve hayat kimya sayılabilir.
| İletişim | Künye | Reklam | Sitene ekle © 2024 MN Yazılım |