Erciyes, yer kabuğunun soğumaya başlayarak şekillendiği ve 63 milyon yıl süren ?3.zaman? döneminde (Neozoik döneminde) geniş göllerle çevrili bir bölgede püskürmeye başlamıştır. Çok güçlü bir hamleyle fışkıran volkan muhteviyatı müthiş bir yığılma ile takriben 4300 metre yüksekliğe erişen bir volkan dağı oluşturmuştur. (Bu günkü yükseklik 3916 m) Volkandan fırlayan lavlar 100 km çapındaki bir çevreyi etkilemiş ve bu alan içinde kat kat yığılmalar meydana getirmiştir.
Çok uzun süren bu dönemden sonra sakinleşen Erciyes?in bu defa çevresinde yer kabuğu hareketleri başlamıştır. Arazide ki genel kırılmalar, yükselmeler ve çökmeler sonucunda Kayseri Ovası da takriben 200 metre çöküntüye uğrayarak bu gün Erkilet ve Talas?ta ölçülen 1250 metrelik yükseklik kodundan Kayseri düzlüğünde ki 1050 metreye düşmüştür.
Çanağın içi de biriken sularla göl haline gelmiş, daha sonraki milyonlarca yıl içinde bu göl bataklığa dönüşmüş ve yer yer metan gazı yanmalarına sahne olmuştur. Nitekim Milâd yıllarında Kayseri?ye gelmiş bulunan Strabon Ova içindeki bataklıklardan ve yer yer yanmakta olan çukurları ?Ateş çukurları? olarak tarif etmiştir. Strabon?un bu satırlarını okuyan bazı çağdaş yazarlar da bu ifadeleri Erciyes?in halâ indifa halinde olması şeklinde yorumlamışlardır.