 Türkiye'nin memur portalı |
 Oturum aç
 Üye ol
 Parolamı unuttum
|
Türkiye'nin memur portalı |
Oturum aç
Üye ol
Parolamı unuttum
|
ölüp ölmediği hususunda büyük tartışmalar yaşanan yüce komutan. uğruna yazılmış bir de sagu vardır.
alp er tunga öldi mü
isız ajun kaldı mu
ödlek öçin aldı mu
emdi yürek yırtılur.
ödlek yarağ közetti
oğrun tuzağ uzattı
begler begin azıttı
kaçsa kah kurtulur?
begler atın urgurup
kadgu anı turgurup
mengzi yüzi sargarup
korkum angar türtülür.
uluşıp eren börleyü
yırtıp yaka urlayu
sıkrıp üni yırlayu
sığtap közi örtülür.
könglüm için ötedi
yitmiş yaşıg kartadı
kiçmiş ödig irtedi
tün kün kiçip irtelür.
sakaların diğer bir söyleyişle iskitlerin i.ö. 7. yüzyıl da yaşadığına inanılan hakanıdır.
bütün türkleri tek bayrak altında toplayarak ilk defa turan' ı gerçekleştiren destan kahramanı.
fars şairi firdevsi' nin iran-turan savaşlarını konu alan şahname adlı eserinde kahramanlıkları anlatılan efrasiyab olduğu sanılmaktadır.
İsmini görür görmez içimden "öldi mi ıssız acun kaldı mi" diye tamamladığım ağıdın kahramanı olan Türk hakanı.
Acaba niçin hepimiz ezberlemişiz bu dizeleri?
asıl adının alp er toña veya alp er tuña olduğu düşünülen efsanevi türk büyüğü.
meşhur saguda isminin tunga diye yazılmasının -sanırım- aruz veznini bozduğu, ilk dize hariç aruz veznine tam uyduğu ve hatta ilk dizeyi toña veya tuña diye yazınca ölçünün bozulmadığı ile ilgili bir yazı okumuştum. aruz ölçüsü tabi, islamiyet sonrası edebiyatımıza geçen bir ölçü birimi fakat islamiyete kadar sözlü ve islamiyet sonrası da arap harfleriyle ve aruz ölçüsüyle yazılı bir şekilde muhafaza edilen bu saguda, hala anadolunun birçok yerinde günlük dilde de kullanılan "nazal n(geniz n'si)" sebebiyle tuña kelimesinin tunga şeklinde yazıldığı iddia ediliyor. bu sebeple de isminin tunga olmayabileceği düşünülüyor ki bana göre de mantıklı.
hikayesine gelecek olursak, sürekli savaştığı pers devleti ile bir şekilde barış yapıyorlar ve pers hükümdarı keyhüsrev'in ziyafet davetini kabul ediyor. ziyafette oyuna getirildiklerini anlıyor, üstüne gelen cellatlardan kurtuluyor ve ziyafet alanının yakınlarında bulunan bir nehre atlayarak kaçmaya çalışıyor fakat okçuların atışlarıyla öldürülüyor, yanında gelen saka büyükleri de aynı kadere uğruyor...
ayrıca her ne kadar bazılarının çocukça dalgaya aldığı bir sagusu olsa da aslında yaşadıkları yürek sızlatacak türdendir. game of thrones'ta robb stark ve annesinin tamamen kurgu olan "red wedding" olayı ile katledilmesini gözyaşlarıyla izleyenler nedense bilinen en eski atalarımızdan biri olan alp er toña'nın gerçek hikayesine atfen yazılmış saguyu dalgaya alırlar.
mezarının bulunmuş olabileceği iddia ediliyor.
Lise 1 sınıf Türk dili ve edebiyatı müfredatında destanı okuma parçası olarak işlemiştik.
Hoca her bir dörtlüğü bir öğrenciye okutuyordu.
Böylece bütün sınıf okumuş olacaktı.
allah biliyor ya kime hangi dörtlük denk gelecek diye sınıfta sayıp kıkır kıkır gülüyorduk.
Çünkü okunması ve anlaşılması zor bir destan açıkçası.
Gülme komşuna gelir başına demişler.
3. dörtlük bana denk geldi.
okuyamadım...
sıraya kapaklanıp gözümden yaş gelene kadar gülmeye başladım.
Öğretmen beni teselli etmişti.
Üzülme üzülme demişti öleli çok oldu zaten.
| İletişim | Künye | Reklam | Sitene ekle © 2024 MN Yazılım |