Türkiye'nin memur portalı

ilmi cifir

1. Yirmi sekiz harften ibaret olan Arap alfabesi, Emevi Halifesi Abdülmelik bin Mervan zamanına kadar Ebced tertibiyle okunur ve yazılırdı. Abdülmelik bin Mervan zamanında Nasr bin Asım ile Yahya bin Ya'mer el-Udvani'den kurulan bir ekip, Arap alfabesinin harf sırasını değiştirdi ve birbirine benzer harflerin ard arda sıralanması esasına dayalı "hurüf-u heca" denilen bugün kullanılan alfabeyi oluşturdu ve yazı dilinde bu alfabe kullanılmaya başlandı.

   Arap harflerinin ebced tertibine göre dizilişinin Hazret-i Adem'e (as) dayandığı rivayet edilir. Bu tertip ile alfabenin kullanıldığı tarih süreci içerisinde, zamanla bu harflere sayısal değerler verilmiş; bu sayısal değerler alimler, edebiyatçılar ve şairler tarafından makbul ve muteber karşılanmış ve kullanılmaya başlanmıştır. Şairler ve edipler, yazdıkları şiir ve yazılarda ebced hesabını da kullanmışlar ve harflere verilen sayı değerleri ile önemli tarihleri kaydetmişler; zaman içinde bu usül yaygınlaşma ve gelişme istidadı göstermiş; adeta Arap alfabesinin bir yan ilim dalı olarak olgunlaşmış ve adına da "Cifir İlmi" denmiştir.

   Ebced dizilişine göre Arap alfabesi; "elif, ba, cim, dal, he, vav, ze, ha, tı, ya, kef, lam, mim, nün, sin, ayın, fe, sad, kaf, rı, şın, te, se, hı, zel, dad, zı, ğayın" şeklindedir ve "ebced" ismini de bu dizilişin ilk harflerinden almıştır. Bu alfabe kolay ezberlensin diye şu formül ile de ifade edilmiştir: "Ebced, Hevvez, Hutti, Kelemen, Sa'fes, Karaşet, Sehaz, Dazağ". Bu dizilişe göre Arap alfabesi sayısal değer açısından üçe ayrılmış; ilk dokuz harfe "ahad" yani "birler"; ikinci dokuz harfe "aşar" yani onlar; üçüncü on harfe "miat" yani "yüzler" denmiş ve bu usül üzerine harflere rakam değerleri verilmiştir. Harflere verilen rakam değerleri şöyledir: elif: 1; ba: 2; cim: 3; dal: 4; he: 5; vav: 6; ze: 7; ha: 8; tı: 9; ya: 10; kef: 20; lam: 30; mim: 40; nün: 50; sin: 60; ayın: 70; fe: 80; sad: 90; kaf: 100; rı: 200; şın: 300; te: 400; se: 500; hı: 600; zel: 700; dad: 800; zı: 900; ğayın: 1000'dir.

    
   • paylaş kısa yol
   • 16.01.2015 22:31
     Bim mii - A101 mii
   • beğendim
   • şikayetçiyim