Türkiye'nin memur portalı

Oturum aç Oturum aç Üye ol Üye ol Parolamı unuttum Parolamı unuttum

orhun yazıtları

paylaş araştır

 

  1. bugünki moğolistan sınırları içerisinde yolluğ tigin tarafından yazılmıştır. 38 harfli göktürk alfabesiyle oluşturulan yazıtın bir tarafı çincedir. kitabelerde sosyal devlet anlayışına, millete öğüt, kağanın görevlerine, halka karşı sorumluluğu gibi konulara değinilir.

    yazıtlardan 13.yy da cüveyni bahsetmiş, 18.yy da yohan strohlenberg kitabeleri batıya tanıtmış, 19.yy da wilhelm thomsen yazıtların dilini çözmüştür.

     
  2. üzerinde birçok sağlam aforizma barındıran,türk milleti olarak şu an muzdarip olduğumuz bazı özelliklerimizin ta o zamanlarda da bulunduğunu öğrendiğimiz,tarihimiz ve orta asya tarihi açısından paha biçilemez değerdeki yazıtlardır.

    bulunuşu aslında büyük tesadüfler eseridir ve zaten bulunduğunda da, rünik alfabe kullanıldığından dolayı,tıpkı atalarımız gibi rünik alfabe kullanan iskandinav milletlerine ait olabileceği düşünülmüştür.ancak alfabe benzerliği dışında iskandinav milletleriyle hiçbir ilgisi olmadığı çözüldükten sonra anlaşılmıştır.zaten rünik alfabe dolayısıyla iskandinavlarla ilişkilendirenler bile afallamış,"ulan isveç nere,moğolistan nere?asya'nın göbeğinde rünik alfabenin ne işi var?" diye şaşırmıştır.

     
  3. bilge kagan'ın kardeşi için diktirdiği kül tigin anıtından bir kesit.

    kül tigin yok erser, kop ölteçi ertigiz. inim kül tigin kergek boldı. özüm sakındım. körür közüm körmez teg, bilir biligim bilmez teg boldı. özüm sakındım. öd tengri yaşar. kişi oğlı kopölgeli törümiş.

    -

    kül tigin olmasa hep ölecektiniz. küçük kardeşim kül tigin vefat etti. kendim düşünceye daldım. görür gözüm görmez gibi, bilir aklım bilmez gibi oldu. kendim düşünceye daldım. zamanı tanrı yaşar. insan oğlu hep ölmek için türemiş.

    -

    buradaki hitabete, kelimelerin kullanılış şekline bakıldığında, türklerin yazıyı çok daha önce kullandıkları belli oluyor. zira burada kullanılan dil şekil ve içerik bakımından epeyce bir dönemden geçmiş ve bu hale yani bu edebi zemine oturmuş gibi.

     
  4. Fatih Koparan ve arkadaşlarının moğolistan gezisi sürüyor.

    Yazıtların devasa boyutta iki taştan oluştuğunu gördük.

    Yanlış hatırlamıyorsam taşlar granit ve 4 metreyi buluyor.

    Asılları müzede ve koruma altında.

    Replikaları Türkiye'den heykeltıraşlar tarafından hazırlanmış ve açık arazide sergileniyor.

     
Entry yazmanız için üye olmanız gerekmektedir. Üye olmak için tıklayın, üye iseniz lütfen oturum açın.