Türkiye'nin memur portalı

kavalalı mehmet ali paşa

1. Osmanlının mısır valisidir.

   Yunanistandaki kavalılı bölgesine nispetle, mehmet ali paşa bu unvanla anılmaktadır.

   fransızlar, mısıra saldırınca, osmanlı buraya birlik göndermiş. arnavut birliğindeki mehmet ali paşa bir süre sonra birliğin başına geçmiş ve mısır valisi olmuştur. 1808'de sultan tarafından resmen tanınmıştır.

   mehmet ali paşa, kölelerden özellikle çerkez kökenlilerden ordu oluşturmak yerine, bir süre sonra mısır halkına zorunlu askerlik getirmiş, ayrıca tarım üretimini artırarak, artan vergi geliri dolaysıyla ordunun iaşesini karşılayabilmiştir.

   mehmet ali paşa ilk olaak osmanlı adına, mekke ve medineyi işgal eden vahhabi otoritesini yıkmıştır. İkinci olarak da 1825.2teki mora isyanı sırasında sultana, ıı. mahmuda yardım etmiştir. iki yıl içinde, mora'daki isyanı kontrol altına almıştır. Ancak Mora'daki Yunan isyanınının bütünüyle bastırılmasını avrupa önledi. ilk olarak rus çarı diğer ülkelerle birlikte, büyük yunanistanın kurulması gerektiğini söyledi. diğer ülkeler pek yanaşmayınca ve çar alexdar ölüp yerine çar nikola gelince, ruslar tek taraflı olarak olaya müdahele edeceklerini belirtmişler, fransa ve ingiltere tek taraflı müdahele yerine birlikte müdaheleyi kabul etmişlerdir. ilk önce taraflar anlaşmaya çağrılmış, ancak bu dış güçlerin arabuluculuk teklifleri geri çevrilince navarin limanında osmanlı ve mısır donanması abluka altına alınarak ani bir saldırıyla yok edilmiştir. 1829'daki edirne anlaşmasıyla yunanistanın bağımsızlığı kabul edilmiş, elak ve boğdanın da ekendiği sırbistan özerkliği kabul edilmiştir.

   1829 bozgunu sonrasında, mehmet ali paşa, savaşa girerek muazzam masrafa girmesine rağmen bir şey kazanamadığı için, önce fransızlarla anlaşmaya çalışmış, osmanlınının kuzey afrikadaki kentlerini almak istemiş ama fransa yanaşmayınca. suriye fethetmek istemiş 1832 yılında oğlu ibrahim paşayla birlikte suriyeye fethetmiştir. osmanlı bu gelişme üzerine mehmet ali paşayı görevden almış ve asi ilan etmiştir. mehmet ali paşa daha sonra anadoluya girmiş ve konya ovasında osmanlı ordusunu yenmiştir. mehmet ali paşa daha sonra yönünü istanbula çevirdi. osmanlı bu sırada ingiltere ve avusturyadan ayrdım istemiş ama yardım alamayınca rus çarına başvurmuştur. rus çarı elde edeceği imtiyazları düşünerek yardımı kabul etmiştir. ve ruslar istanbulda mehmet ali'nin birliklerine karşı çarpışmıştır. osmanlı durumu kabul ederek anlaşmış ve mehmet ali paşayı suriye valisi olarak kabul etmiştir. ibrahim paşa'ya da adana bölgesinin iltizamı verilmiştir.

   mehmet ali paşanın istanbul seferi onulmaz yaralar açmıştır. ruslar, osmanlı ile imzaladıkları anlaşma gereğince, bir savaş durumunda boğazlardan rus gemisi hariç diğer yabancı gemilerin geçiş hakkının kaldırılmasını kabul etttirmişlerdir.

   tüm bu yaşananlar, 1830'larda avrupalılarda doğru sorunu adlı bir terminoloji üretmiştir. bu terminoloji özetle, osmanlı parçalanacaktır ama avrupadaki güç dengesini alt üst etmeden bu nasıl sağlanacaktır.

    
   • paylaş kısa yol
   • 08.04.2017 18:21
     kerimuzay
   • beğendim
   • şikayetçiyim

2. mehmet ali paşanın etkileri bunlarla sınırlı değildir. osmanlı 1838 yılında mehmet ali paşadan çekinip ingilizlere başvurmuştur. mustafa reşit paşa ingilizlere ihracatta yüzde 12, ithalatta yüzde 5 vergi öngören bir serbest ticaret anlaşması sunmuştur. oysaki bu dönemde osmanlı tüccarları yüzde 8'lk ilave iç gümrük vermeye devam ediyordu. reşit paşanın boğazdaki yalısının bulunduğu köyden ismini alan baltalimanı anlaşmasıyla, osmanlı tüccarını ekonomik açıdan korumasız bırakmıştır. dış ticaret bu dönemde beş misli artmıştır. ama dış ticareti rumlar ve ermeniler yaptığı için, azınlık tebasının ülke içindeki gücü artmıştır.

    
   • paylaş kısa yol
   • 08.04.2017 18:27
     kerimuzay
   • beğendim
   • şikayetçiyim