Türkiye'nin memur portalı

Heinz İkilemi ve ahlak seviye cetveli

1. Psikolog Lawrence Kohlberg'in oluşturduğu bir nevi ahlak seviyesi ölçen hikaye cetveli.

   Hikayemiz şöyle;

   Heinz adında evli bir adam vardır,bu adamın karısı çok ağır hastadır,mahallelerinde bulunan yerel bir eczacı 20 liraya mal ettiği hastalığın ilacını 2000 liraya satmaktadır,heinz 'in ise sadece 100 lirası vardır,eczacı bu parayı kabul etmez,karısının durumu kötüleşir,heinz bir gece eczaneye gizlice girerek ilacı çalar.

   ........

   -peki bu durumda heinz ilacı çalmalı mıydı?

   -heinz karısını sevmiyorsa ilacı çalar mıydı?

   -ölecek olan insan karısı değil de yabancı olsa durum değişir miydi?

   -heinz'in karısı ölürse eczacıya cinayetten ceza verilmeli midir?

   -Heinz'e ne ceza verilmelidir?verilmeli midir?

   ***

   Bu hikaye ve cevaplardan yola çıkarak ahlak düzeylerini önce 3'e sonrasında aralarında tekrar 2 'ye ayırmış,bir nevi merdiven. Ve bu merdiven sırayla geçiliyor,bir öncekinin değerlendirme şeklini alıyor,ve herkes merdivenin sonuna kadar gidemiyor.

    
   • paylaş kısa yol
   • 05.10.2022 17:07
     huzur_14
   • beğendim
   • şikayetçiyim

2. "Ahlak seviye cetveli"

   özetlersek;

   1. gelenek öncesi düzey

   -Ceza ve itaat eğilimi: İki çocuktan biri annesine yardım ederken tabakları istemeden kırmıştır ,diğeri ise annesinden izinsiz şeker alırken şekerliği düşürüp kırmıştır, çocuklara hangisinin suçlu olduğu sorulduğunda tabakları kıran çocuğun daha suçlu olduğunu söylemişlerdir, burada çocuklar sebebi hiç düşünmeden kırılan tabak sayısına göre karar vermiş.

   -Saf çıkarcılık (araçsal ilişkiler eğilimi):

   ''bana bir şey yap, ben de senin için bir şey yaparım'' anlayışı.

   2. geleneksel düzey

   -İyi çocuk eğilimi (kişilerarası uyum):

   Yavuz'un otobüste 'eğer kalkmazsam beni ayıplarlar' endişesiyle bir amcaya yer vermesi

   -Kanun ve düzen eğilimi:

   Filiz, etrafta hiç polis olmadığı halde bile yol bomboşken karşıya geçmek için yeşil ışığın yanmasını beklemektedir,kırmızı da kimse görmese bile geçmez.

   3. Gelenek sonrası düzey

   -Toplumsal sözleşme eğilimi:

   Atanamayan sağlıkçıların sağlık bakanlığı önünde atama sayılarına ilişkin karara karşı protesto etmesi,karşı çıkanlar toplumsal sözleşme eğilimindeyken, kanun ve düzen eğiliminde olan bir birey protestoya katılmaz.

   -Evrensel ahlak ilkeleri eğilimi:

   Mithat'ın denizde boğulmak üzere olan birini, yüzme bilmemesine rağmen canını riske atarak kurtarmaya çalışması

   Kolhberg'i bazı noktalarda eleştirip karşı çıkanlarda olmuş,onlar ise;

   - sadece ahlaki düşünce üzerinde yoğunlaşıp,davranışa yansıyıp yansımaması üzerinde durmaması-sadece adalet =ahlak anlayışı olması-cinsiyet ve kültürel farklılıklar göz ardı etmesi gibi sebepler.....

    
   • paylaş kısa yol
   • 05.10.2022 17:12
     huzur_14
   • beğendim
   • şikayetçiyim

3. heinz konusu biraz karışık ama eczacı hakkında kesin bir kanaatim var.

   kendisini cehennem kütüğü olarak nitelendirebilirim.

   heinz'in durumuna gelince:

   Heinz çok geç kalmış.

   şimdiye kadar kendisini bu hallere düşüren sistemi sorgulamaya başlamalıydı.

   karısı hasta olduğunda aklı başına gelmemeliydi.

   ailesinden önce hasta olan binlerce insanı görüp acılarını hissetmeliydi.

   gereken tepkiyi o zaman ortaya koyabilmeliydi.

   bütün heinz'lar birleşip cehennem kütüğü yaradılışlı bu eczacıları toplumdan uzaklaştırmayı başarabilmeliydi.

   eczaneye girip ilacı çalmak bireysel ve bencilce bir çözüm.

   bu durumda bu hikaye hiç bitmez,, süreeer gider.

    
   • paylaş kısa yol
   • 05.10.2022 18:14
     dermess
   • beğendim (2)
   • şikayetçiyim